Οι παραπάνω προτάσεις, εφ’ όσον τελικά υιοθετηθούν, έρχονται να πλήξουν καίρια την έτσι κι αλλιώς καχεκτική ανταγωνιστικότητα των αγροτικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα και να θέσουν κυριολεκτικά εκτός μάχης μια σημαντική μερίδα επαγγελματιών του αγροτικού χώρου. Σημειωτέον ότι οι σχετικές αποφάσεις έρχονται σε μια δύσκολη στιγμή για τη χρηματοδότηση της καλλιεργητικής προσπάθειας, ειδικά στις μεγάλες εκτατικές μονοετείς καλλιέργειες, ενώ τεράστια προβλήματα δημιουργούν και στον κλάδο της αιγοπροβατοτροφίας που τα τελευταία χρόνια κινείται αδύναμα και στα όρια της βιωσιμότητας.
Μια πρώτη επεξεργασία του όλου θέματος, δείχνει ότι οι νέοι περιορισμοί στις φοροαπαλλαγές που ισχύουν για τους αγρότες, δηλαδή μείωση του συντελεστή επιστροφής ΦΠΑ από το 11% στο 7% και μια πιθανή περικοπή κατά 25% του ειδικού φόρου κατανάλωσης για το αγροτικό πετρέλαιο και μάλιστα με τις τιμές του diesel στα ύψη, θα επιφέρει άμεσο και ισχυρό πλήγμα στις αγροτικές επιχειρήσεις καθώς δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες τα επίπεδα των περικοπών κινούνται στο 50% των καθαρών εσόδων που προσδοκούν οι κάτοχοι αυτών των επιχειρήσεων από την ανάπτυξη της δραστηριότητάς τους.
Για παράδειγμα, αν μια εκμετάλλευση με 500 στρέμματα βαμβάκι, θέτει σαν στόχο ετήσιων καθαρών εσόδων της τάξεως των 12.000 ευρώ, οι απώλειες που η επιχείρηση αυτή θα έχει με τα μέτρα που προωθούνται για το ΦΠΑ και το αγροτικό πετρέλαιο αναμφισβήτητα θα υπερβαίνει τα 5.000 ευρώ το χρόνο.
Στις δικαιολογίες που προβάλλονται από την πλευρά των κοινοτικών αρμοδίων για το «ψαλίδι» στην επιστροφή ΦΠΑ είναι και η κατάχρηση του μέτρου με ανάδειξη συγκεκριμένων περιπτώσεων μεγάλης φοροκλοπής μετά την καθιέρωσή της επιστροφής 11% στις αρχές του 2010. Ωστόσο, αυτό θυμίζει το γνωμικό «πονάει δόντι, κόβει κεφάλι»!
Χαριστική βολή στην ανταγωνιστικότητα
Οι μειώσεις των επιστροφών φόρων απομυζούν το κέρδος
Πώς πλήττονται οι εκμεταλλεύσεις, με παραδείγματα
Σε ακόμα ένα πλήγμα για τη βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων εκτιμάται πως θα εξελιχθεί η μείωση των φοροαπαλλαγών που προωθεί η κυβέρνηση, αφαιρώντας ένα σημαντικό ποσό από τα έσοδα. Ήδη το κόστος παραγωγής είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένο, με αποτέλεσμα τα ελληνικά προϊόντα να αντιμετωπίζουν προβλήματα ανταγωνιστικότητας σε μια έντονα χειραγωγούμενη αγορά. Έτσι η μείωση της επιστροφής ΦΠΑ στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος, καθώς και το ψαλίδισμα κατά 40 εκατ. ευρώ στην επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης των αγροτών, αφαιρούν από τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις ένα ποσό που τις διατηρούσε οριακά πάνω από τα όρια της βιωσιμότητας.
Σε μια προσπάθεια να προσδιοριστεί η απώλεια εισοδήματος μέσα από τις φοροαπαλλαγές, η Agrenda χρησιμοποιεί τέσσερα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα αγροτικών καλλιεργειών και ένα παράδειγμα κτηνοτροφίας, όπου διαπιστώνεται η οριακή επιβίωση του κλάδου και η σημαντική μείωση του αγροτικού εισοδήματος.
Σε μια κτηνοτροφική εκμετάλλευση 600 προβάτων, σε ορεινή περιοχή, το σύνολο των εξόδων υπολογίζονται στα 98.640 ευρώ. Σε αυτό συμπεριλαμβάνεται η αμοιβή 3 εργατών με μεροκάματο 20 ευρώ. Τα έσοδα της μονάδας αυτής προσδιορίζονται στις 71.700 ευρώ, τα οποία προέρχονται από την πώληση του γάλακτος, του κρέατος, την εξισωτική και την ενιαία ενίσχυση. Η επιστροφή του ΦΠΑ για μια τέτοια μονάδα μέχρι πέρυσι ήταν 7.888 ευρώ, ενώ φέτος με τα μέτρα που ετοιμάζονται, υπολογίζονται στις 5.019 ευρώ, προκαλώντας απώλειες 2.868 ευρώ στους κτηνοτρόφους. Όσον αφορά την επιστροφή στο πετρέλαιο, με τα τρέχοντα δεδομένα ο κτηνοτρόφος λάμβανε 510 ευρώ ενώ μετά την μείωση αναμένεται να λάβει 127,5 ευρώ λιγότερα, δηλαδή 382,5 ευρώ. Φαίνεται συνεπώς πως η μονάδα αυτή είναι ζημιογόνος κατά 21.538 ευρώ, ποσό που ταυτίζεται με το κόστος της εργασίας.
Στην περίπτωση της υπαίθριας ντομάτας σε μια εκμετάλλευση 10 στρεμμάτων, τα έξοδα υπολογίζονται στις 9.550 ευρώ, ενώ τα έσοδα από το προϊόν διαμορφώνονται στις 40.500 ευρώ σε μια καλή χρονιά. Αξίζει να σημειωθεί πως πρόκειται για μια καλλιέργεια υψηλού ρίσκου με μεγάλη αστάθεια στην αγορά, με αποτέλεσμα τα έσοδα πολλές φορές να είναι μισά από το φυσιολογικό ή και χαμηλότερα. Η επιστροφή του ΦΠΑ πριν τη μείωση ήταν 4.455 ευρώ, ενώ μετά τη μείωση κατά 1.620 ευρώ θα υποχωρήσει στα 2.835 ευρώ. Όσον αφορά το πετρέλαιο, πριν τη μείωση έπαιρνε 80,15 ευρώ, ενώ τώρα θα πάρει 20,04 ευρώ λιγότερα, δηλαδή 60,11 ευρώ.
Ζημιώνονται τα δημητριακά
Στις δύο σημαντικότερες καλλιέργειες δημητριακών, το σιτάρι και το καλαμπόκι, η κατάσταση είναι ακόμα πιο πιεσμένη, αφού το κόστος παραγωγής έχει φτάσει στα ύψη.
Μάλιστα οι επιστροφές από το ΦΠΑ και το πετρέλαιο είναι καθοριστικής σημασίας, αφού καθιστούν τις καλλιέργειες βιώσιμες.
Το κόστος παραγωγής σιταριού υπολογίζεται στα 11.300 ευρώ σε μια εκμετάλλευση 100 στρμ., ενώ τα έσοδα από το προϊόν, την ενιαία ενίσχυση και το ποιοτικό πριμ φτάνουν τα 10.400 ευρώ. Από την επιστροφή του ΦΠΑ στα 100 στρέμματα τα έσοδα με τα προηγούμενα δεδομένα ήταν 1.144 ευρώ, ενώ τώρα τα νέα μέτρα προβλέπουν μείωση κατά 416 ευρώ, αφού οι παραγωγοί θα πληρωθούν με 728 ευρώ. Οι απώλειες στο εισόδημα των παραγωγών πολλαπλασιάζονται στα 2.080 ευρώ σε μια καλλιέργεια 500 στρμ. και στα 4.160 στα 1.000 στρμ. Επιστροφή πετρελαίου μέχρι πέρυσι ο παραγωγός λάμβανε 625 ευρώ στα 100 στρμ., ενώ τώρα τα μέτρα προβλέπουν μειώσεις κατά 156 ευρώ στην ίδια εκμετάλλευση που θα πληρωθεί με 469 ευρώ. Σε μια μεγαλύτερη εκμετάλλευση 500 στρμ. οι απώλειες φτάνουν τα 780 ευρώ, ενώ στα 1.000 στρμ φτάνουν τα 1.564 ευρώ.
Στην καλλιέργεια του καλαμποκιού το κόστος παραγωγής υπολογίζεται στις 25.800 ευρώ στα 100 στρέμματα, ενώ τα έσοδα που προκύπτουν από την πώληση του προϊόντος, την ενιαία ενίσχυση και το ποιοτικό πριμ διαμορφώνονται στα 25.300 ευρώ. Μέχρι σήμερα ο παραγωγός των 100 στρμ. θα έπαιρνε επιστροφή ΦΠΑ 2.750 ευρώ, ενώ τώρα αναμένονται μειώσεις κατά 1.000, με το ποσό επιστροφής να διαμορφώνεται στα 1.750 ευρώ. Σε μια εκμετάλλευση 500 στρμ. καλαμποκιού το ποσό που θα χάσουν οι παραγωγοί, ανέρχεται στις 5.000 ευρώ, ενώ στη διπλάσια έκταση φτάνει τις 10.000 ευρώ. Όσον αφορά την επιστροφή από το πετρέλαιο, το ποσό που λάμβανε μια έκταση 100 στρμ. αντιστοιχούσε σε 1.094 ευρώ, ενώ τώρα προβλέπεται μείωση κατά 273 ευρώ με τον παραγωγό να λαμβάνει 821 ευρώ. Στα 500 στρμ. οι απώλειες εισοδήματος φτάνουν τα 1.368 ευρώ, ενώ στα 1.000 στρμ. φτάνουν τις 2.737 ευρώ.
Μείον 6.000 ευρώ ΦΠΑ
Παράδειγμα για εκμετάλλευση με 500 στρμ. βαμβάκι
Καθοριστικής σημασίας και για τη βιωσιμότητα της καλλιέργειας του βαμβακιού εκτιμάται πως θα είναι η μείωση των φοροαπαλλαγών. Τα έξοδα σε μια καλλιέργεια έκτασης 100 στρεμμάτων υπολογίζονται στις 25.000 ευρώ και περιλαμβάνουν τη φυτοπροστασία, το σπόρο, τα αποφυλλωτικά, το κόστος συγκομιδής και της άρδευσης, το ενοίκιο, το πετρέλαιο τα εργατικά, το κόστος φύτευσης και τις μηχανικές εργασίες.
Τα έσοδα από την πώληση του σύσπορου, την ενιαία ενίσχυση και τη συνδεδεμένη ενίσχυση υπολογίζονται στις 30.000 ευρώ. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, ο παραγωγός θα έπαιρνε 3.300 ευρώ από την επιστροφή του ΦΠΑ, ωστόσο τώρα αναμένεται να χάσει 1.200 ευρώ, αφού θα λάβει μόνο 2.100. Οι απώλειες πολλαπλασιάζονται στις μεγαλύτερες εκμεταλλεύσεις, αφού για παράδειγμα στα 500 στρέμματα η «χασούρα» φτάνει τα 6.000 ευρώ, ενώ στα 1.000 στρέμματα φτάνει τα 12.000 ευρώ. Ομοίως και με την επιστροφή στο πετρέλαιο, όπου η εκμετάλλευση των 100 στρεμμάτων, ενώ θα λάμβανε 1.251 ευρώ, τώρα αναμένεται μείωση κατά 312 ευρώ, αφού θα λάβει 938 ευρώ ο τόνος. Σε μια έκταση 500 στρεμμάτων οι απώλειες εισοδήματος υπολογίζονται στα 1.564 ευρώ, ενώ στα 1.000 στρέμματα φτάνουν τα 3.120 ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι προσεγγίσεις αυτές αφορούν τις χρονιές όπου δεν υπάρχουν προβλήματα στην παραγωγή, αφού σε περιπτώσεις που σημειωθεί μειωμένη παραγωγή όπως συμβαίνει με το πράσινο σκουλήκι, τότε παρατηρείται αύξηση του κόστους παραγωγής και μείωση των εσόδων εξαιτίας της χαμηλής παραγωγής.
Βρείτε εδώ : Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα για βαμβάκι, σιτάρι, καλαμπόκι, υπαίθρια ντομάτα και προβατοτροφία.doc
Βήμα-βήμα η διαδικασία της επιστροφής ΦΠΑ μαζί με ό,τι ίσχυσε κατά τη φετινή περίοδο
Πώς υποβάλλονται κάθε χρόνο τα τιμολόγια
Οι αγρότες, για την παράδοση αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και για την παροχή αγροτικών υπηρεσιών, υπάγονται σε ειδικό καθεστώς και δικαιούνται να ζητήσουν την επιστροφή του φόρου που επιβάρυνε τις αγορές αγαθών ή λήψεις υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποίησαν για την άσκηση της εκμετάλλευσης τους. Για το λόγο αυτό, προβλέπεται η επιστροφή του ΦΠΑ με τους συντελεστές που προκύπτουν από τις ΔΟΥ, με βάση τα φορολογικά στοιχεία, από τα οποία προκύπτει η αξία της παράδοσης των αγροτικών προϊόντων και της παροχή των υπηρεσιών. Μέχρι σήμερα ο συντελεστής επιστροφής ΦΠΑ στους αγρότες αφορούσε το 11% των εσόδων τους, ενώ με τα νέα μέτρα αναμένεται σημαντική μείωση του ποσοστού στο 7%.
Από τα φορολογικά στοιχεία και παραστατικά, που απαιτούνται για την επιστροφή του ΦΠΑ, θεωρημένα είναι τα φορολογικά στοιχεία τα οριζόμενα ρητά από τις κείμενες διατάξεις του ΚΒΣ. Ως νόμιμα φορολογικά στοιχεία γίνονται δεκτά και τα τιμολόγια αγοράς, στην περίπτωση που, από 1.6.2010, λόγω μη έγκαιρης προσαρμογής στο νέο τρόπο τιμολόγησης, οι αγοραστές αγροτικών προϊόντων δεν έχουν εκδώσει το προβλεπόμενο από τις διατάξεις του ΚΒΣ (Π.Δ. 186/92) συνενωμένο στοιχείο «Δελτίο Αποστολής-Τιμολόγιο».
Πριν τη διενέργεια της επιστροφής πραγματοποιείται σύντομος προληπτικός έλεγχος των καταχωρηθέντων στην αίτηση επιστροφής φορολογικών στοιχείων, λαμβάνοντας υπόψη πληροφορίες που διαθέτουν οι Δ.Ο.Υ. περί εκδοτών - ληπτών εικονικών ή πλαστών φορολογικών στοιχείων. Στην περίπτωση που από τον έλεγχο αυτό διαπιστωθεί ότι στην αίτηση επιστροφής περιλαμβάνονται εικονικά ή πλαστά φορολογικά στοιχεία ή υπάρχουν βάσιμες υπόνοιες, με βάση και τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην περίπτωση που η αίτηση επιστροφής υποβάλλεται στην αρμόδια για τη φορολογία του αγρότη Δ.Ο.Υ., ότι τα αιτούμενα προς επιστροφή ποσά δεν ανταποκρίνονται σε πραγματικές συναλλαγές, εκδίδεται άμεσα εντολή για φορολογικό έλεγχο. Η επιστροφή ενεργείται άμεσα εντός μηνός για τα φορολογικά στοιχεία που δεν κρίνονται εικονικά ή πλαστά.
Ο φορολογικός έλεγχος, κατόπιν έκδοσης σχετικής εντολής, αφορά τη συνολική αίτηση επιστροφής, λαμβάνει υπόψη κάθε στοιχείο που διαθέτει η αρμόδια Δ.Ο.Υ., μεταξύ των οποίων η δήλωση φορολογίας εισοδήματος, η δήλωση Καλλιέργειας/Εκτροφής που υποβάλλεται σύμφωνα με το ν. 3877/10 και ολοκληρώνεται εντός τεσσάρων μηνών από την υποβολή της αίτησης επιστροφής. Σε όσες περιπτώσεις κρίνεται σκόπιμο ζητείται η συνδρομή της αρμόδιας για τη φορολογία του εισοδήματος του αγρότη Δ.Ο.Υ. Η απόφαση για την επιστροφή εκδίδεται εντός μηνός από την ολοκλήρωση του ελέγχου.
Οι αγρότες υποχρεούνται να προσκομίσουν στη Δ.Ο.Υ. που έχουν υποβάλει την αίτηση επιστροφής, είτε απευθείας, είτε μέσω των συνεταιριστικών οργανώσεων στην περίπτωση που οι αιτήσεις υποβάλλονται μέσω αυτών, αντίγραφο της δήλωσης καλλιέργειας/Εκτροφής που έχει υποβληθεί για το συγκεκριμένο έτος, σύμφωνα με το ν. 3877/10. Στην περίπτωση που δεν έχει υποβληθεί μέχρι την ημερομηνία λήξης η εν λόγω δήλωση Καλλιέργειας/Εκτροφής ή στην περίπτωση υποβολής συμπληρωματικής/τροποποιητικής δήλωσης, το αντίγραφο των δηλώσεων αυτών προσκομίζεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. εντός 15 ημερών.
Μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων επιστροφής, οι αρμόδιες Δ.Ο.Υ. διενεργούν φορολογικό έλεγχο, κατά προτεραιότητα για τις αιτήσεις με υψηλά ποσά επιστροφής και ανώτερα των 10.000 ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων και τις δηλώσεις Καλλιέργειας/Εκτροφής.
ΕΠΙ ΤΣΑΥΤΑΡΗ
Το μικρό διάστημα της παραμονής του Αθανάσιου Τσαυτάρη στην πλατεία Βάθη τον εμπόδισε να εκτιμήσει το εύρος των επιπτώσεων από την προτεινόμενη μείωση της επιστροφής ΦΠΑ και της επιστροφής ΕΦΚ πετρελαίου στη βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Το αποτέλεσμα ήταν να μην καταφέρει να «μπλοκάρει» το μέτρο που εμπνεύστηκαν κάποιοι... οικονομολόγοι.
Οι συντελεστές-κλειδιά για την επιστροφή του φόρου πετρελαίου
Κάθε χρόνο και μεγαλύτερη είναι η επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης του πετρελαίου, καθώς η διαφορά του φόρου που επιστρέφεται προς τους αγρότες αυξάνεται λόγω της αύξησης των ειδικών φόρων. Φέτος, όμως, το συνολικό ποσό της επιστροφής αναμένεται να μειωθεί, αφού τα διαθέσιμα χρήματα για τη συγκεκριμένη φοροαπαλλαγή των αγροτών υπολογίζεται πως θα μειωθούν κατά 25%.
Σύμφωνα με τα περσινά δεδομένα, το ποσό του Ε.Φ.Κ., όπως αναφέρει η ΚΥΑ, ορίζεται σε 412 ευρώ ανά χιλιόλιτρο, ενώ το ποσό της διαφοράς του φόρου ανάμεσα στον υψηλό συντελεστή του πετρελαίου κίνησης και τον ελάχιστο συντελεστή είναι στα 21 ευρώ ανά χιλιόλιτρο. Οι ποσότητες, οι όροι, οι προϋποθέσεις και οι δικαιούχοι καθορίζονται σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Δικαιούχα πρόσωπα για την επιστροφή του Ε.Φ.Κ. του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (DIESEL) κινητήρων με συντελεστή εικοσιένα (21) ευρώ ανά χιλιόλιτρο που χρησιμοποιείται αποκλειστικά στη γεωργία για την εκτέλεση εργασιών με μηχανοκίνητα μέσα, είναι τα πρόσωπα που προσδιορίζονται ως γεωργοί, με βάση τις αιτήσεις-δηλώσεις τους για την ενιαία ενίσχυση, οι οποίοι είναι ασφαλισμένοι στον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) (ενεργοί – συνταξιούχοι) και τα στοιχεία των οποίων είναι καταχωρημένα στη κεντρική βάση δεδομένων του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Δικαιούχα πρόσωπα για την επιστροφή του Ε.Φ.Κ. είναι και τα νομικά πρόσωπα, που προσδιορίζονται με βάση τα άρθρα 4 και 7 της με αριθ. 233746/3996/24-04-2003 κοινής υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ Β΄/538/05-05-2003) και τα στοιχεία των αιτήσεων-δηλώσεων τους για την ενιαία ενίσχυση, όπως είναι καταχωρημένα στη κεντρική βάση δεδομένων του ΟΠΕΚΕΠΕ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Δικαιούχοι για την επιστροφή του ΕΦΚ του πετρελαίου κινητήρων, είναι επίσης πρόσωπα ή συνεταιρισμοί που χρησιμοποίησαν πετρέλαιο για τη λειτουργία αντιπαγετικών ανεμιστήρων.
Από το 356ο φύλλο της εφημερίδας Agrenda
Βρείτε εδώ τον σχετικό φάκελο της εφημερίδας: epistrofi_fpa.pdf
