Οι οινοπαραγωγοί Κεχρής και Μυλωνάς και οινοποιεία όπως το Άωτον και το Τετράμυθος έχουν αποδείξει ότι εάν συρρικνωθεί δραματικά η συγκομιδή του Σαββατιανού, που προέρχεται από τον αττικό αμπελώνα και συνδέεται πιο συχνά με τη ρετσίνα, μπορεί να προκύψει κρασί πραγματικής ποιότητας και λεπτότητας. Η Eclectic έφερε στην εκδήλωση του 2017 ρετσίνα του Τετράμυθου σε αμφορέα με ελάχιστη προσθήκη θείου και επιβεβαίωσε ότι ο χαρισματικός οινοπαραγωγός Παναγιώτης Παπαγιαννόπουλος είναι γνωστός ως «ο Φρανκ Ζάππα του ελληνικού οίνου» λόγω της εφευρετικότητάς του. Σε όλο τον κόσμο οινοπαραγωγοί αναζητούν επισταμένα αγγειοπλάστες αμφορέων και άλλων εναλλακτικών για τη βελανιδιά επιλογών από πηλό για τη ζύμωση αλλά και την ωρίμανση του οίνου, ενθαρρύνοντας παράλληλα την εκπαίδευση της νεότερης γενιάς.
Η οινογνωσία που διοργάνωσε η Eclectic ήταν εν μέρει η αφορμή για τη δοκιμή παλαιάς σοδείας κρασιών του πρώτου οινοπαραγωγού με τον οποίο συνεργάστηκαν, του πολύ ταλαντούχου Χαρίδημου Χατζηδάκη, που έφυγε από τη ζωή λίγο πριν τον τρύγο του 2017. Το τελευταίο του κρασί, η Σκυτάλη 2016, που διατηρείται για δώδεκα μήνες στα ιζήματά του, έχει τόσο εντυπωσιακή γεύση όσο ένα κορυφαίο λευκό Grand Cru Βουργουνδίας. Νομίζω ότι αξίζει τις 47 λίρες, που είναι η τιμή που το βρίσκει κανείς στα καταστήματα Theatre of Wine, The Wine Society, Duncan Murray, Noble Rot, Quality Wines and Wine & Greene του Ηνωμένου Βασιλείου. Στα Wine & Greene και Theatre of Wine μπορεί επίσης να βρει κανείς ένα εξαιρετικό λευκό ξηρό Σαντορίνης, το Καραμολέγκος 34 του 2017 στις 31.50 λίρες.
Ο ρόλος του ασύρτικου
Το πιο χαρακτηριστικό κρασί Σαντορίνης, το υπέροχα έντονο λευκό από την παραδοσιακή ντόπια ποικιλία Ασύρτικο, έχει συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στο να τοποθετηθεί το ελληνικό κρασί στον σύγχρονο οινικό χάρτη.
Ο οινοπαραγωγός Peter Barry από τη Νότια Αυστραλία, της εταιρείας Jim Barry, εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από τα κρασιά που δοκίμασε όσο βρισκόταν σε διακοπές στη Σαντορίνη ώστε αποφάσισε να μεταφυτεύσει Ασύρτικο μέσω της αργής διαδικασίας της απομόνωσης του φυτού που τελικά έδωσε το πρώτο του Clare Valley Ασύρτικο το 2014. Ανάμεσα σε αυτούς που έχουν καλλιεργήσει την ποικιλία εκτός Ελλάδας περιλαμβάνονται ο Εben Sadie από τη Ν. Αφρική, ο Alois Lageder της Alto Adige και ο Mustafa Camlica από την Τουρκία.
Το Ασύρτικο ήταν η πρώτη ελληνική ποικιλία που καθιερώθηκε τόσο εγχώρια όσο και διεθνώς. Η φυλλώδης και ξηρή λευκή Μαλαγουζιά φαίνεται πως ήταν η δεύτερη. Αλλά υπάρχει τώρα μια πληθώρα ελαφρών, ροζ και πιο σκούρου χρώματος σταφυλιών που χαρίζουν γεύσεις που δεν συναντάμε πουθενά αλλού (μέχρι βέβαια να εμφανιστούν σε διεθνείς αμπελώνες).
Στα τέλη του 20ού και τις αρχές του 21ου αιώνα, φιλόδοξοι Έλληνες παραγωγοί συνήθιζαν να κλείνουν προς κρασιά που παρασκευάζονταν από ξένες ποικιλίες ή από προσμείξεις με ντόπιες αλλά σήμερα μοιάζει να έχουν πολύ μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση με το να προσφέρουν ένα αποκλειστικά ελληνικό κρασί.
Μπορεί να ήταν τα ανέλπιστα βελούδινα κρασιά που πρωτοέστρεψαν τη διεθνή προσοχή στη σύγχρονη ελληνική οινική επανάσταση (που οδηγείται εν μέρει, σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Λαζαράκη MW, από την ανάγκη για εξαγωγές σε οικονομικά στενεμένες συνθήκες), ωστόσο σήμερα έχουμε τη δυνατότητα να επιλέγουμε και από πραγματικά συναρπαστικά ελληνικά κόκκινα κρασιά.
Τα συναρπαστικά κόκκινα
Ο Θυμιόπουλος μπορεί να επαίρεται ότι μετασχημάτισε τις αντιλήψεις μας για το «Νάουσα» στη Δυτική Μακεδονία, την πιο γνωστή ελληνική επωνυμία. Αντί να είναι πυκνό και λίγο σκληρό τον πρώτο καιρό, το κόκκινο κρασί του Θυμιόπουλου έχει φρέσκια γεύση που μένει και καλυτερεύει όσο ωριμάζει. Αναλογίες με το ιταλικό Barolo δεν είναι υπερβολικές. Η ετικέτα του Γη και Ουρανός, που διατίθεται στις 21 λίρες από τη Wine Society είναι η καλύτερή τους πρόταση από τα παλαιότερα αμπέλια της οικογένειας, όμως συνιστώ επίσης και το οικονομικότερο κόκκινο Jeunes Vignes του 2016 που κυκλοφορεί από τη Wine Society έναντι 10.95 λιρών και το μακρόβριο ροζέ Ξινόμαυρο του 2017 που διατίθεται και αυτό από τη Wine Society στην ίδια τιμή.
Η οικογένεια Μωραΐτη από την Πάρο αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, ένα ακόμη παράδειγμα υπεραποδοτικών οινοπαραγωγών. Μου άρεσε ιδιαίτερα η Μαλαγουζιά τους, η ντόπια ποικιλία από λευκά σταφύλια που επέστρεψε, με τα κρασιά της να αφήνουν κατά τη γνώμη μου τη γεύση πράσινων φύλλων. Επιπλέον, ο Γιάννης Οικονόμου που έχει εκπαιδευτεί στην Alba και δουλέψει για το Château Margaux και στο Scavino (Piemonte), επέστρεψε στον τόπο καταγωγής του, την Κρήτη για να μοιραστεί τις πιο ξεχωριστές τοπικές γεύσεις που κυκλοφορούν σε τόσο περιορισμένες ποσότητες στo Theatre of Wine, που συνήθως εξαντλούνται. Η συγκομιδή είναι τόσο λίγη, η δρυς τόσο παλιά και η ωρίμανση τόσο μεγάλης διάρκειας που ο Λαζαράκης περιγράφει τον παραγωγό ως «έναν από τους καλύτερους και πιο υποτιμημένους οινοπαραγωγούς της Ελλάδας, το ισοδύναμο της Lopez de Heredia, σήμα κατατεθέν της Rioja».
Υπάρχουν τόσοι πολλοί υπέροχοι οινοπαραγωγοί στην Ελλάδα επί του παρόντος, που συνδιαλέγονται πλήρως με τα κρασιά συναδέλφων τους από άλλες περιοχές του κόσμου, από τα οποία αντλούν έμπνευση για να παρασκευάσουν με μεράκι τα δικά τους, που είναι ισάξια σε ποιότητα και χαρακτηριστικά. Και κλείνω με το σχόλιο του Κωνσταντίνου Λαζαράκη MW: «Ένα είναι σίγουρο: Τα πιο περίπλοκα και ενδιαφέροντα κρασιά είναι αυτά που δεν έχουν έρθει ακόμη».
*Κριτής, δημοσιογράφος κρασιού. Γράφει για τους Financial Times.
