Ρεπορτάζ του Reuters σημειώνει ότι «η ετήσια κατανάλωση λιπασμάτων στην Αφρική εκτιμάται ότι θα φτάσει τους 13.6 εκατομμύρια τόνους θρεπτικών συστατικών μέχρι το 2030 από 7.6 εκατομμύρια τόνους τώρα, στις περιοχές ταχείας ανάπτυξης της Ανατολικής και Δυτικής Αφρικής καθώς οι αγρότες επιδιώκουν να τονώσουν τις καλλιέργειες, μετέφεραν αναλυτές της βιομηχανίας CRU την Τρίτη.»
Σε μια ήπειρο που παραδοσιακά έμενε πίσω σε σχέση με άλλες περιοχές σε ό,τι αφορά τη χρήση λιπασμάτων «η κατανάλωση στην Αφρική έχει οριακά αυξηθεί από το 2010 από 25 σε 27 κιλά ανά εκτάριο καλλιεργήσιμης έκτασης και από 12.4 σε 14.9 κιλά ανά εκτάριο για τις χώρες της Αφρικής με χαμηλό εισόδημα.»
«Η κατανάλωση λιπασμάτων στην Ανατολική και Δυτική Αφρική ενδέχεται να αυξηθεί τρεις με τέσσερις φορές τα επόμενα δέκα με δεκαπέντε χρόνια» παρατήρησε ο Peter Hefferman, επικεφαλής Παγκόσμιων Λιπασμάτων και Χημικών στους αναλυτές CRU.
Ο πλουσιότερος άνδρας της Αφρικής, Aliko Dangote κατασκευάζει ένα εργοστάσιο για λιπάσματα 1.5 εκατομμυρίου τόνου που υπολογίζεται ότι θα είναι έτοιμο το τελευταίο 3μηνο του 2018.
Η Indorama Eleme Petrochemicals Ltd, θυγατρική εταιρεία της Νιγηριανής Εταιρείας Πετρελαιοειδών, ενδιαφέρεται επίσης για την αύξηση της ετήσιας παραγωγής λιπασμάτων ουρίας (urea) στους 2.8 εκατομμύρια τόνους.
Συμπληρωματικά στα παραπάνω, οι Financial Times φιλοξένησαν στο φύλλο τους της 25ης Σεπτεμβρίου άρθρο του David Pilling που σημείωνε ότι με πρώτη την Κίνα, και άλλες χώρες όπως η Τουρκία, η Ινδία, η Βραζιλία και η Ρωσία διερευνούν εμπορικές ευκαιρίες στην Αφρική.
Μια τουρκική εταιρεία δραστηριοποιείται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας στη Γκάνα. Μία άλλη ανέλαβε την ολοκλήρωση νέου τερματικού σταθμού στο διεθνές αεροδρόμιο της χώρας ενώ η μεγαλύτερη αερογέφυρα στη Γκάνα, που φέρει το όνομα του ήρωα της ελευθερίας Kwame Nkrumah, χτίστηκε από Βραζιλιάνους.
Η Γκάνα, μία από τις ταχύτατα αναπτυσσόμενες οικονομίες φέτος είναι μια μικρογραφία των δυνάμεων που αναδιαμορφώνουν ριζικά τις επαφές της Αφρικής με τον κόσμο. Μια ομάδα χωρών – από την Κίνα και τη Βραζιλία μέχρι τη Ρωσία και την Τουρκία – εδραιώνονται εμπορικά και στρατηγικά στην ήπειρο όπου μέχρι πρόσφατα κυριαρχούσαν πρώην αποικιοκρατικές ευρωπαϊκές δυνάμεις και οι ΗΠΑ.
Η Κίνα άδραξε την ευκαιρία την προηγούμενη δεκαετία, με άλλες χώρες να βαδίζουν σε παρόμοιο μονοπάτι. Είτε είναι κράτη του Κόλπου και της Μέσης Ανατολής που προσπαθούν να κερδίσουν επιρροή στο Κέρας της Αφρικής, είτε κινεζικές εταιρείες που εξασφαλίζουν κοβάλτιο – απαραίτητο για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, είτε η Ινδία που αντικαθιστά τις ΗΠΑ ως ο μεγαλύτερος εισαγωγέας αργού από τη Νιγηρία, σε όλη την Αφρική νέοι παίκτες κάνουν αισθητή την παρουσία τους.
Σε ό,τι αφορά το εμπόριο, η Κίνα αντικατέστησε την Αμερική ως ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αφρικής το 2009. Πέρσι, το εμπόριο μεταξύ Κίνας-Αφρικής άγγιξε τα 170 δις δολάρια, κάτω από το υψηλότερο όριο του 2014 αλλά σχεδόν 20 φορές πάνω από την αρχή της χιλιετίας. Αντίθετα, το εμπόριο της Αμερικής με την υποσαχάρια Αφρική ήταν στα 39 δις δολάρια. Το εμπόριο μεταξύ Αφρικής-Ινδίας σκαρφάλωσε από τα 7.2 δις δολάρια στα 78 δις δολάρια το 2014, καθιστώντας την Ινδία τον τέταρτο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Αφρικής, σύμφωνα με την Οικονομική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Αφρική. Μεταξύ 2006 και 2016 – όπως εκτιμά το Ινστιτούτο Brookings – η αξία των αφρικανικών εισαγωγών από τη Ρωσία και την Τουρκία ανέβηκε κατά 142% και 192% αντίστοιχα.
Η Κίνα έχει επενδύσει περίπου 125 δις δολάρια σε αφρικανικές χώρες από το 2006 μέχρι το 2016 σύμφωνα με την Ερευνητική Πρωτοβουλία για την Κίνα και την Αφρική στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins. Τον Σεπτέμβριο 40 Αφρικανοί ηγέτες ταξίδεψαν στο Πεκίνο, όπου άκουσαν τον Πρόεδρο Xi Jinping να δεσμεύεται για 60 δις δολάρια επιπλέον τα επόμενα τρία χρόνια.
Πέρσι η Κίνα άνοιξε την πρώτη της στρατιωτική βάση στο εξωτερικό, στο Τζιμπουτί, επιπρόσθετα στην παρουσία των ΗΠΑ και άλλων. Το Τζιμπουτί, που έχει δανειστεί πολλά χρήματα από την Κίνα, αποτελεί παράδειγμα αυτού που κάποιοι στις ΗΠΑ αποκαλούν “διπλωματία του χρέους”, όπου – όπως υποστηρίζουν – το Πεκίνο μεταφράζει τα δάνεια σε πολιτική επιρροή. Επικριτές της Κίνας συμπληρώνουν ότι χρησιμοποιεί το χρέος για να θέσει υπό τον έλεγχό της οργανισμούς στη Ζάμπια, όπως την εθνική επιχείρηση ηλεκτρισμού.
Τον Αύγουστο, Αμερικανοί Γερουσιαστές έγραψαν στους Steven Mnuchin, υπουργό Οικονομικών και Mike Pompeo, υπουργό Εξωτερικών κατηγορώντας το Πεκίνο ότι “χρησιμοποιεί ως όπλο το κεφάλαιο” στην Αφρική και την Ασία για να φτιάξει ένα κόσμο κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή της οικονομικά. Η αίσθηση ότι η Αμερική χάνει την επιρροή της στην ήπειρο βοηθά να καταλάβει κανείς την απόφαση του Αμερικανού Προέδρου Τραμπ να στηρίξει την Εταιρεία Ιδιωτικών Επενδύσεων στο Εξωτερικό (Overseas Private Investment Corporation), το όριο δανειοδότησης της οποίας κάτι παραπάνω από θα διπλασιαστεί στα 60 δις δολάρια.
Τον περασμένο Αύγουστο, η Πρωθυπουργός της Βρετανίας Τ. Μέι χόρεψε στην επίσκεψή της σε τρία κράτη της Αφρικής για να προωθήσει την επιχειρηματική δραστηριότητα μετά το Brexit, δεδομένης της ιστορικής παρουσίας βρετανικών εταιρειών στην ήπειρο, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων συμφερόντων στο πετρέλαιο και την εξόρυξη. Πέρσι η Γερμανία ανακοίνωσε ένα 'Σχέδιο Μάρσαλ για την Αφρική' υποσχόμενη χρήματα σε εταιρείες που θα επέλεγαν να επενδύσουν στην ήπειρο. «Απευθύνονται στο εκλογικό σώμα στο εσωτερικό που ενοχλείται από τις ροές των μεταναστών. Σκέφτονται: εάν αυτές οι χώρες είναι βιώσιμες οικονομικά, τότε ίσως περιορίσουμε αυτές τις ροές» είπε στους Financial Times ο κ. Prempeh. Ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν προσπάθησε επίσης να σκιαγραφήσει ένα καινούριο όραμα για την Αφρική υπογραμμίζοντας ότι ο ίδιος γεννήθηκε αφού τα αφρικανικά κράτη κέρδισαν την ανεξαρτησία τους. Επεσήμανε ακόμη τις εμπορικές ευκαιρίες που υπάρχουν, ακόμα και για μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις τόσο στις περιοχές της ηπείρου όπου μιλούνται η αγγλική και η πορτογαλική γλώσσα, όσο και στις γαλλόφωνες.
Πηγές: David Pilling, έντυπη έκδοση των Financial Times (25/09/2018) και Robyn Wainwright, worldfertilizer.com
