«Πράγµατι πριν περίπου 10 ηµέρες ο συνεταιρισµός µας έκανε µια εξαγωγή, την τρίτη το τελευταίο διάστηµα, µε καράβι από τη Θεσσαλονίκη προς τη Μυρσίνη της Τουρκίας, µε τη µέση τιµή, αυτή τη φορά, να είναι στα περίπου 29 λεπτά το κιλό. «Συγκριτικά µε τις πωλήσεις το προηγούµενο διάστηµα η τιµή είναι καλή. Όµως και πάλι µιλάµε για χαµηλά επίπεδα. Όταν το κόστος παραγωγής είναι στα 26-28 λεπτά το κιλό και το 70% της παραγωγής έχει φύγει µε 22 έως 24 λεπτά το κιλό, τι µπορείς να πεις», είπε στην Agrenda ο Αχιλλέας Καµπούρης, πρόεδρος του Συνεταιρισµού Β’ Χαλάστρας Θεσσαλονίκης, ένας από τους µεγαλύτερους της χώρας, που διαχειρίζεται κάθε χρόνο πάνω από 40.000 τόνους ρυζιού
Μόλις το 10% σε καλή τιµήΣύµφωνα µε τον έµπειρο συνεταιριστή, µε αυτά τα δεδοµένα η εµπορική σεζόν 2016 – 2017, δεύτερη συνεχόµενη για το ελληνικό ρύζι, «πήγε στράφι» για την συντριπτική πλειονότητα των παραγωγών. Άλλωστε, όπως σηµειώνει, οι όγκοι του προϊόντος, που έχουν ήδη απολαύσει ή θα απολαύσουν υψηλές τιµές, δεν θα ξεπεράσουν το 10%-15% της συνολικής περυσινής παραγωγής. Και αυτό µε την προϋπόθεση ότι η ζήτηση θα παραµείνει ζεστή και στο επόµενο διάστηµα
Ανάλογη εικόνα µας µεταφέρει και ο Λεωνίδας Κουιµτζής, πρόεδρος στον έτερο µεγάλο Συνεταιρισµό Α’ της Χαλάστρας. «Τα ρύζια τελείωσαν. Τι να το κάνουµε τώρα που η τιµή παίζει κοντά στα 30 λεπτά το κιλό;» διερωτήθηκε ρητορικά ο κ. Κουιµτζής προσθέτοντας πως «στο Συνεταιρισµό Α’ Χαλάστρας, ζήτηµα να έχουν µείνει 5.000 τόνοι ρυζιού. Τα περισσότερα, πάνω από 30.000 τόνους, τα πήραν οι έµποροι τζάµπα, στα 22- 23 λεπτά το κιλό και ένα περίπου 10% στα 26-27 λεπτά. Και µιλάµε τόσο για τα µακρύσπερµα, όσο και για τα µεσόσπερµα. Η χρονιά είναι πάρα πολύ δύσκολη. Οι παραγωγοί αναγκάζονται να τρώνε από τις σάρκες τους. Τα λεφτά κάνουν κύκλο µε τις κάρτες και τη συµβολαιακή και νοµίζουµε ότι κάτι κάνουµε, αλλά το χρέος τοκίζεται. Αυτό κάποιοι δεν το έχουν καταλάβει ακόµη, αλλά θα το βρουν µπροστά τους»
Ο Βασίλης Κανάκας παραγωγός από την περιοχή της Χαλάστρας και πρόεδρος της Ένωσης Αρδευτών Ελλάδος, εκτιµά πως «και φέτος αυτοί που κέρδισαν είναι όσοι δεν είχαν ανάγκη από ρευστό και διαθέτουν αποθηκευτικούς χώρους. Μια µικρή µειονότητα δηλαδή, οι οποίοι µπόρεσαν και κράτησαν την παραγωγή τους, όταν το ρύζι πωλούνταν πολύ χαµηλά».
Πολλοί θα εγκαταλείψουνΟ πολύς ο κοσµάκης, ωστόσο, κατά τον κ. Κανάκα, πούλησε στα 23-25 λεπτά το κιλό και όπως λέει «αν συνεχιστεί για 1-2 χρόνια αυτό, πολλοί θα εγκαταλείψουν την καλλιέργεια. Ήδη στην περιοχή µας, η βαµβακοκαλλιέργεια καλύπτει περί το 6%-7% από τα συνολικά λίγο πάνω από 60.000 στρέµµατα του κάµπου µας, όταν πριν 2-3 χρόνια ήταν κοντά στο 1%»
Και στις Σέρρες φαίνεται πως οι παραγωγοί, βλέποντας αυτά που γίνονται µε τις τιµές της Καρολίνας, στρέφονται σε άλλες καλλιέργειες, αφού σύµφωνα µε τον παραγωγό Γιάννη Τουρτούρα, στην καλλιεργητική σεζόν 2017, έχουν σπαρθεί γύρω στα 25-27.000 στρέµµατα ρυζιού, ενώ πέρυσι ήταν στα 40.000 στρέµµατα. «Πριν από δύο χρόνια πουλούσαµε την Καρολίνα µε 40 λεπτά και φέτος η τιµή του κυµάνθηκε στα 22 έως 26 λεπτά το κιλό. Και σαν να µην έφτανε αυτό, πολλοί παραγωγοί παραµένουν ακόµη απλήρωτοι, έχοντας στα χέρια τους επιταγές Αυγούστου και Οκτωβρίου», είπε ο παραγωγός
Κοψοχρονιά και στον ΈβροΚοψοχρονιά πούλησαν τη σοδειά τους και οι παραγωγοί στον Έβρο. Σύµφωνα µε τον παραγωγό Ιάκωβο Κιβριτζίκη «στην περιοχή των χωριών Καστανιές, Ρύζια, Τρίγωνο και Κέραµο, καλλιεργήσαµε πέρυσι περίπου 1.000 στρέµµατα και η τιµή µε την οποία πουλήσαµε ήταν στα 23 λεπτά το κιλό»
Όλο και περισσότερο βαμβάκι στη Χαλάστρα
Κύριες αιτίες για την αποκαρδιωτική κατάσταση που έχει διαµορφωθεί εδώ και δύο χρόνια στην καλλιέργεια του ρυζιού όπως λένε οι παραγωγοί είναι η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά, ο χαµηλός βαθµός οργάνωσης, αλλά και οι εισαγωγές ρυζιού από τις Τρίτες χώρες
«Με εξαίρεση τους δύο µεγάλους συνεταιρισµούς στη Χαλάστρα, που είναι πιο οργανωµένοι και προσπαθούν να κρατήσουν την τιµή, οι υπόλοιποι πουλάµε στο φλου. Οι έµποροι µε το επιχείρηµα ότι δεν υπάρχουν αγορές, πιέζουν τις τιµές και παίρνουν το προϊόν σε εξευτελιστικά επίπεδα», είπε στην Agrenda ο Χρήστος Τσιάρας, παραγωγός από το Άδενδρο, µε 2.000 στρέµµατα
Όπως επισηµαίνει ο ίδιος «είµαστε µια µικρή οµάδα ρυζοπαραγωγών, περίπου 10 άτοµα, οι οποίοι έχουµε επενδύσει πολλά σε µηχανολογικό εξοπλισµό. Μπήκαµε και σε άλλες ποικιλίες, αλλά όπως εξελίσσονται πλέον τα πράγµατα δεν βλέπουµε να γίνεται τίποτε. Κανείς δεν πληρώνει στην ώρα του, δίνουν επιταγές 3-4 µηνών ή και µεγαλύτερου διαστήµατος, διότι υπάρχουν και περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν έχει πληρωθεί παραγωγή του 2015»
Για τον πρόεδρο του Συνεταιρισµού Β’ Χαλάστρας, Αχιλλέα Καµπούρη, σε µεγάλο βαθµό η κατρακύλα των τιµών, οφείλεται στην πίεση που ασκεί στον παραγωγό η απουσία ρευστού. «Το είδαµε να συµβαίνει ξεκάθαρα φέτος. Για να µπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, οι παραγωγοί εκεί κοντά στα Χριστούγεννα, άρχισαν να πουλάνε σωρηδόν. Αυτή την πλεονάζουσα προσφορά κάποιοι έµποροι που είχαν ρευστότητα την εκµεταλλεύτηκαν» εξηγεί ο κ. Καµπούρης και προσθέτει πως «την ίδια χρονική περίοδο στην Ιταλία, οι τιµές στα ρύζια ήταν στα 27-28 λεπτά το κιλό. Αυτό συνέβη, γιατί εκεί έκαναν καλύτερη διαχείριση της παραγωγής τους. Και φάνηκε αυτό και σε εµάς όταν µειώθηκε η προσφορά ρυζιού στην αγορά, και αµέσως είδαµε την τιµή του προϊόντος να διορθώνει»
«Έχει µειωθεί η ροή του Αξιού, προκαλώντας κάποια προβλήµατα στην άρδευση των χωραφιών. Ποτίζουµε εκ περιτροπής η κάθε περιοχή, για να µπορέσουµε να εξυπηρετηθούµε κι αυτό ενδέχεται να αποτελέσει αιτία να µειωθεί η παραγωγή» ανέφερε στην Agrenda ο Βασίλης Κανάκας
Για µεγάλο πρόβληµα κάνει λόγο από την πλευρά ο πρόεδρος του Συνεταιρισµού Α’ της Χαλάστρας, Λεωνίδας Κουιµτζής. «Από τα 40 κυβικά το δευτερόλεπτο, που συνήθως κατεβάζει το ποτάµι, έχουµε φτάσει πλέον στα 8 κυβικά. Ο Αξιός φέτος είναι ανάξιος να µας εξυπηρετήσει» ανέφερε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως «δεν αφήνουµε το νερό να φύγει στη θάλασσα. Το ανακυκλώνουµε και αυτό έχει ανεβάσει το κόστος άρδευσης. Πληρώνουµε ήδη 22 ευρώ το στρέµµα στο ΤΟΕΒ. Τι θα γίνει αν καεί η παραγωγή;»
Πιο ψύχραιµος ωστόσο εµφανίζεται ο Αχιλλέας Καµπούρης από το συνεταιρισµό Β’ Χαλάστρας, αν και παραδέχεται ότι λόγω του καύσωνα «έχουµε τρελαθεί. ∆εν µπορούµε να χορτάσουµε τα ρύζια µε νερό». Όπως σηµειώνει ο ίδιος «υπάρχουν κάποια προβλήµατα µε την επάρκεια του νερού, αλλά µε σωστή διαχείριση θα τα ξεπεράσουµε και εκτιµώ ότι δεν θα προκύψουν ζηµιές από τη λειψυδρία»
Κατά τα άλλα, όπως αναφέρουν οι παραγωγοί, η καλλιέργεια εξελίσσεται οµαλά, καθώς ολοκληρώθηκαν την περασµένη εβδοµάδα οι επεµβάσεις ζιζανιοκτονίας, ακολουθούν οι λιπάνσεις και στη συνέχεια οι ψεκασµοί για τους µύκητες
Οι συνολικές εκτάσεις σε όλη την Ελλάδα, εκτιµάται ότι και φέτος είναι γύρω στα 300.000 στρέµµατα -µε µικρή ίσως κάµψη σε σύγκριση µε πέρσι- εκ των οποίων, σύµφωνα µε τον Ευθύµιο Φωτεινό, αντιπρόεδρο του συνεταιρισµού Αδένδρου, το 70%-75% συγκεντρώνεται στον κάµπο δυτικά του νοµού Θεσσαλονίκης.
Μόλις το 10% σε καλή τιµήΣύµφωνα µε τον έµπειρο συνεταιριστή, µε αυτά τα δεδοµένα η εµπορική σεζόν 2016 – 2017, δεύτερη συνεχόµενη για το ελληνικό ρύζι, «πήγε στράφι» για την συντριπτική πλειονότητα των παραγωγών. Άλλωστε, όπως σηµειώνει, οι όγκοι του προϊόντος, που έχουν ήδη απολαύσει ή θα απολαύσουν υψηλές τιµές, δεν θα ξεπεράσουν το 10%-15% της συνολικής περυσινής παραγωγής. Και αυτό µε την προϋπόθεση ότι η ζήτηση θα παραµείνει ζεστή και στο επόµενο διάστηµα
Ανάλογη εικόνα µας µεταφέρει και ο Λεωνίδας Κουιµτζής, πρόεδρος στον έτερο µεγάλο Συνεταιρισµό Α’ της Χαλάστρας. «Τα ρύζια τελείωσαν. Τι να το κάνουµε τώρα που η τιµή παίζει κοντά στα 30 λεπτά το κιλό;» διερωτήθηκε ρητορικά ο κ. Κουιµτζής προσθέτοντας πως «στο Συνεταιρισµό Α’ Χαλάστρας, ζήτηµα να έχουν µείνει 5.000 τόνοι ρυζιού. Τα περισσότερα, πάνω από 30.000 τόνους, τα πήραν οι έµποροι τζάµπα, στα 22- 23 λεπτά το κιλό και ένα περίπου 10% στα 26-27 λεπτά. Και µιλάµε τόσο για τα µακρύσπερµα, όσο και για τα µεσόσπερµα. Η χρονιά είναι πάρα πολύ δύσκολη. Οι παραγωγοί αναγκάζονται να τρώνε από τις σάρκες τους. Τα λεφτά κάνουν κύκλο µε τις κάρτες και τη συµβολαιακή και νοµίζουµε ότι κάτι κάνουµε, αλλά το χρέος τοκίζεται. Αυτό κάποιοι δεν το έχουν καταλάβει ακόµη, αλλά θα το βρουν µπροστά τους»
Ο Βασίλης Κανάκας παραγωγός από την περιοχή της Χαλάστρας και πρόεδρος της Ένωσης Αρδευτών Ελλάδος, εκτιµά πως «και φέτος αυτοί που κέρδισαν είναι όσοι δεν είχαν ανάγκη από ρευστό και διαθέτουν αποθηκευτικούς χώρους. Μια µικρή µειονότητα δηλαδή, οι οποίοι µπόρεσαν και κράτησαν την παραγωγή τους, όταν το ρύζι πωλούνταν πολύ χαµηλά».
Πολλοί θα εγκαταλείψουνΟ πολύς ο κοσµάκης, ωστόσο, κατά τον κ. Κανάκα, πούλησε στα 23-25 λεπτά το κιλό και όπως λέει «αν συνεχιστεί για 1-2 χρόνια αυτό, πολλοί θα εγκαταλείψουν την καλλιέργεια. Ήδη στην περιοχή µας, η βαµβακοκαλλιέργεια καλύπτει περί το 6%-7% από τα συνολικά λίγο πάνω από 60.000 στρέµµατα του κάµπου µας, όταν πριν 2-3 χρόνια ήταν κοντά στο 1%»
Και στις Σέρρες φαίνεται πως οι παραγωγοί, βλέποντας αυτά που γίνονται µε τις τιµές της Καρολίνας, στρέφονται σε άλλες καλλιέργειες, αφού σύµφωνα µε τον παραγωγό Γιάννη Τουρτούρα, στην καλλιεργητική σεζόν 2017, έχουν σπαρθεί γύρω στα 25-27.000 στρέµµατα ρυζιού, ενώ πέρυσι ήταν στα 40.000 στρέµµατα. «Πριν από δύο χρόνια πουλούσαµε την Καρολίνα µε 40 λεπτά και φέτος η τιµή του κυµάνθηκε στα 22 έως 26 λεπτά το κιλό. Και σαν να µην έφτανε αυτό, πολλοί παραγωγοί παραµένουν ακόµη απλήρωτοι, έχοντας στα χέρια τους επιταγές Αυγούστου και Οκτωβρίου», είπε ο παραγωγός
Κοψοχρονιά και στον ΈβροΚοψοχρονιά πούλησαν τη σοδειά τους και οι παραγωγοί στον Έβρο. Σύµφωνα µε τον παραγωγό Ιάκωβο Κιβριτζίκη «στην περιοχή των χωριών Καστανιές, Ρύζια, Τρίγωνο και Κέραµο, καλλιεργήσαµε πέρυσι περίπου 1.000 στρέµµατα και η τιµή µε την οποία πουλήσαµε ήταν στα 23 λεπτά το κιλό»
Καλύτερη διαχείριση φέρνει το δηµοπρατήριο
Κατά τον παραγωγό Γιώργο Κωστούδη, ο οποίος διαθέτει 600 στρέµµατα, αλωνιστική µηχανή, αλλά και ξηραντήριο ρυζιού στο Άδενδρο, η αχίλλειος πτέρνα για το ελληνικό ρύζι είναι ότι δεν υπάρχει δηµοπρατήριο. «Τα ρύζια να συγκεντρώνονται είτε σε ιδιώτες παραγωγούς, είτε σε συνεταιρισµούς, και ο παραγωγός να µην έρχεται σε επαφή µε τον έµπορο. Να βγαίνει ένας όγκος προϊόντος σε µια τιµή και όποιος θέλει να αγοράσει να κάνει προσφορά. Έτσι θα γίνεται και καλύτερη διαχείριση», τονίζει. Ο ίδιος µάλιστα σηµείωσε ότι «πριν λίγες µέρες σε έναν µικρό ορυζόµυλο στα Μάλγαρα, ήταν 3-4 Τούρκοι έµποροι και µάλωναν για το ποιος θα πάρει ένα φορτηγό µε ρύζι. Τώρα παρακαλάνε για ρύζι, αλλά είναι δώρο – άδωρο, καθώς σχεδόν το 90% έχει πουληθεί στα 22 – 23 λεπτά το κιλό. ∆υστυχώς και εγώ είµαι ένας από αυτούς»Όλο και περισσότερο βαμβάκι στη Χαλάστρα
Κύριες αιτίες για την αποκαρδιωτική κατάσταση που έχει διαµορφωθεί εδώ και δύο χρόνια στην καλλιέργεια του ρυζιού όπως λένε οι παραγωγοί είναι η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά, ο χαµηλός βαθµός οργάνωσης, αλλά και οι εισαγωγές ρυζιού από τις Τρίτες χώρες
«Με εξαίρεση τους δύο µεγάλους συνεταιρισµούς στη Χαλάστρα, που είναι πιο οργανωµένοι και προσπαθούν να κρατήσουν την τιµή, οι υπόλοιποι πουλάµε στο φλου. Οι έµποροι µε το επιχείρηµα ότι δεν υπάρχουν αγορές, πιέζουν τις τιµές και παίρνουν το προϊόν σε εξευτελιστικά επίπεδα», είπε στην Agrenda ο Χρήστος Τσιάρας, παραγωγός από το Άδενδρο, µε 2.000 στρέµµατα
Όπως επισηµαίνει ο ίδιος «είµαστε µια µικρή οµάδα ρυζοπαραγωγών, περίπου 10 άτοµα, οι οποίοι έχουµε επενδύσει πολλά σε µηχανολογικό εξοπλισµό. Μπήκαµε και σε άλλες ποικιλίες, αλλά όπως εξελίσσονται πλέον τα πράγµατα δεν βλέπουµε να γίνεται τίποτε. Κανείς δεν πληρώνει στην ώρα του, δίνουν επιταγές 3-4 µηνών ή και µεγαλύτερου διαστήµατος, διότι υπάρχουν και περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν έχει πληρωθεί παραγωγή του 2015»
Για τον πρόεδρο του Συνεταιρισµού Β’ Χαλάστρας, Αχιλλέα Καµπούρη, σε µεγάλο βαθµό η κατρακύλα των τιµών, οφείλεται στην πίεση που ασκεί στον παραγωγό η απουσία ρευστού. «Το είδαµε να συµβαίνει ξεκάθαρα φέτος. Για να µπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, οι παραγωγοί εκεί κοντά στα Χριστούγεννα, άρχισαν να πουλάνε σωρηδόν. Αυτή την πλεονάζουσα προσφορά κάποιοι έµποροι που είχαν ρευστότητα την εκµεταλλεύτηκαν» εξηγεί ο κ. Καµπούρης και προσθέτει πως «την ίδια χρονική περίοδο στην Ιταλία, οι τιµές στα ρύζια ήταν στα 27-28 λεπτά το κιλό. Αυτό συνέβη, γιατί εκεί έκαναν καλύτερη διαχείριση της παραγωγής τους. Και φάνηκε αυτό και σε εµάς όταν µειώθηκε η προσφορά ρυζιού στην αγορά, και αµέσως είδαµε την τιµή του προϊόντος να διορθώνει»
Ο Αξιός φέτος δεν μπορεί να ποτίσει καλά τον ορυζώνα
Προβληµατισµό για την πορεία της φετινής παραγωγής εν τω µεταξύ, εκφράζουν οι παραγωγοί στον κάµπο της ∆υτικής Θεσσαλονίκης, συνεπεία της µείωσης των διαθέσιµων αρδευτικών υδάτων που, σε συνδυασµό µε τον καύσωνα, ίσως να οδηγήσει σε απώλειες αποδόσεων«Έχει µειωθεί η ροή του Αξιού, προκαλώντας κάποια προβλήµατα στην άρδευση των χωραφιών. Ποτίζουµε εκ περιτροπής η κάθε περιοχή, για να µπορέσουµε να εξυπηρετηθούµε κι αυτό ενδέχεται να αποτελέσει αιτία να µειωθεί η παραγωγή» ανέφερε στην Agrenda ο Βασίλης Κανάκας
Για µεγάλο πρόβληµα κάνει λόγο από την πλευρά ο πρόεδρος του Συνεταιρισµού Α’ της Χαλάστρας, Λεωνίδας Κουιµτζής. «Από τα 40 κυβικά το δευτερόλεπτο, που συνήθως κατεβάζει το ποτάµι, έχουµε φτάσει πλέον στα 8 κυβικά. Ο Αξιός φέτος είναι ανάξιος να µας εξυπηρετήσει» ανέφερε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως «δεν αφήνουµε το νερό να φύγει στη θάλασσα. Το ανακυκλώνουµε και αυτό έχει ανεβάσει το κόστος άρδευσης. Πληρώνουµε ήδη 22 ευρώ το στρέµµα στο ΤΟΕΒ. Τι θα γίνει αν καεί η παραγωγή;»
Πιο ψύχραιµος ωστόσο εµφανίζεται ο Αχιλλέας Καµπούρης από το συνεταιρισµό Β’ Χαλάστρας, αν και παραδέχεται ότι λόγω του καύσωνα «έχουµε τρελαθεί. ∆εν µπορούµε να χορτάσουµε τα ρύζια µε νερό». Όπως σηµειώνει ο ίδιος «υπάρχουν κάποια προβλήµατα µε την επάρκεια του νερού, αλλά µε σωστή διαχείριση θα τα ξεπεράσουµε και εκτιµώ ότι δεν θα προκύψουν ζηµιές από τη λειψυδρία»
Κατά τα άλλα, όπως αναφέρουν οι παραγωγοί, η καλλιέργεια εξελίσσεται οµαλά, καθώς ολοκληρώθηκαν την περασµένη εβδοµάδα οι επεµβάσεις ζιζανιοκτονίας, ακολουθούν οι λιπάνσεις και στη συνέχεια οι ψεκασµοί για τους µύκητες
Οι συνολικές εκτάσεις σε όλη την Ελλάδα, εκτιµάται ότι και φέτος είναι γύρω στα 300.000 στρέµµατα -µε µικρή ίσως κάµψη σε σύγκριση µε πέρσι- εκ των οποίων, σύµφωνα µε τον Ευθύµιο Φωτεινό, αντιπρόεδρο του συνεταιρισµού Αδένδρου, το 70%-75% συγκεντρώνεται στον κάµπο δυτικά του νοµού Θεσσαλονίκης.
