Κατόπιν αιτήματος της Φινλανδικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) εκπόνησε διερευνητική γνωμοδότηση με θέμα «Γαλάζια βιοοικονομία». Στη γνωμοδότησή της, η ΕΟΚΕ διατύπωσε προτάσεις για την ενίσχυση της γαλάζιας βιοοικονομίας σε όλη την Ευρώπη, και άρα τη συμβολή, μεταξύ άλλων, στην επισιτιστική ασφάλεια, στην ποιότητα των υδάτων και στα θαλάσσια οικοσυστήματα, αλλά και στην επίτευξη πολλών από τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ).
Να σημειωθεί πως η γαλάζια βιοοικονομία παραπέμπει στις οικονομικές δραστηριότητες και τη δημιουργία αξίας με βάση τη βιώσιμη και έξυπνη χρήση των ανανεώσιμων υδάτινων πόρων και τη σχετική εμπειρογνωμοσύνη. Εμπερικλείει δε τις επιχειρήσεις και τις δραστηριότητες που καλλιεργούν τις πρώτες ύλες για τα προϊόντα αυτά, ή που αποσπούν, διηθούν, μεταποιούν και μετατρέπουν τα οργανικά συστατικά τους.
Στα μέτρα προτεραιότητας υπέρ της γαλάζιας βιοοικονομίας περιλαμβάνονται τα εξής: καθαρό νερό και αποχέτευση· υγιές, ποικίλο και ασφαλές υδάτινο περιβάλλον· βιώσιμη παραγωγή θαλάσσιων προϊόντων διατροφής· μη εδώδιμα προϊόντα υψηλής αξίας· προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή· γαλάζια υγεία και ευεξία· καλύτερος συντονισμός για την καταπολέμηση των παράνομων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τους υδάτινους πόρους. Ως εκ τούτου, η αλιεία, η υδατοκαλλιέργεια και η καλλιέργεια φυκών είναι ζωτικής σημασίας για την αύξηση της βιώσιμης παραγωγής θαλάσσιων προϊόντων διατροφής στην ΕΕ, την προώθηση της επισιτιστικής ασφάλειας την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας. Το δυναμικό της γαλάζιας βιοοικονομίας παραμένει αναξιοποίητο στην ΕΕ. Η ΕΟΚΕ συνιστά, ως εκ τούτου, τη θέσπιση πανευρωπαϊκών πιλοτικών έργων και, βάσει των αποτελεσμάτων τους, την αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού του εν λόγω κλάδου με τη συμμετοχή τόσο των τοπικών φορέων όσο και της επιστημονικής κοινότητας.
Βασικός παράγοντας για την εγγύηση της επισιτιστικής ασφάλειας και την επίτευξη των ΣΒΑ
«Η πλειονότητα των κρατών μελών της ΕΕ διαθέτει άμεση πρόσβαση στη θάλασσα, αλλά στην Ευρώπη οι λίμνες και τα ποτάμια διαδραματίζουν επίσης καθοριστικό ρόλο στις περισσότερες χώρες. Η γαλάζια βιοοικονομία αποτελεί ήδη παράγοντα της οικονομίας πολλών κρατών μελών της ΕΕ, αλλά έχει ακόμη σημαντικό δυναμικό για περαιτέρω ανάπτυξη», εξήγησε ο κ. Simo Tiainen, εισηγητής της γνωμοδότησης. «Η αποκατάσταση της βιοποικιλότητας των θαλασσών, των λιμνών και των ποταμών αναμένεται να ανοίξει νέες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις, κυρίως για τις οικογενειακές και τις μικρές επιχειρήσεις, στις τοπικές αγορές. Αυτό α απαιτεί επίσης τεχνολογικές καινοτομίες και υπηρεσίες, καθώς και ενδεδειγμένη χρηματοδοτική στήριξη με τη βοήθεια κατάλληλων χρηματοδοτικών μέσων», συμπλήρωσε.
«Προτείνουμε στην Επιτροπή να δρομολογήσει πιλοτικές δράσεις σε επιλεγμένες περιοχές της ΕΕ με σκοπό να βελτιωθεί η κατάσταση της παραγωγικής ικανότητας των υδάτινων οικοσυστημάτων», πρόσθεσε ο συνεισηγητής κ. Henri Malosse. «Τα εν λόγω πιλοτικά έργα θα πρέπει να αναλαμβάνονται σε συνεργασία τόσο με τους τοπικούς πολιτικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων, όσο και με τους κατά τόπους επαγγελματίες και τους ενδιαφερόμενους φορείς της κοινωνίας των πολιτών. Με βάση τις εμπειρίες και τα διδάγματα που θα αντληθούν από τα πιλοτικά έργα, η ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει την ευαισθητοποίηση, την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την ανταλλαγή γνώσεων», σημείωσε ο κ. Malosse.
Τα εν λόγω ευρήματα θα πρέπει επίσης να καθίστανται διαθέσιμα, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, σε τρίτες χώρες. Ειδικότερα, η γαλάζια βιοοικονομία θα πρέπει να καταστεί σημείο αναφοράς του προγράμματος συνεργασίας της ΕΕ με τα Ηνωμένα Έθνη και να χρησιμοποιηθεί ως μέσο για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή.
Η καλή ποιότητα του νερού αποτελεί τη βάση για τη γαλάζια βιοοικονομία. «Η ΕΕ έχει τη δυνατότητα να πρωτοστατήσει στην παροχή σχετικών με το νερό τεχνολογιών και υπηρεσιών. Η ψηφιοποίηση μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας τόσο της διαχείρισης των υδάτινων πόρων όσο και των εννοιών της παραγωγής και της παροχής υπηρεσιών», δήλωσε ο κ. Tiainen, συμπληρώνοντας: ότι η ανάγκη για γλυκό νερό θα συνεχίσει να αυξάνεται.
Επιπλέον, η γαλάζια βιοοικονομία θα μπορούσε να έχει σημαντική συμβολή στη βελτίωση της επισιτιστικής ασφάλειας και την παροχή υγιεινών τροφίμων με χαμηλό αποτύπωμα διοξειδίου του άνθρακα, καινοτόμων τροφίμων και προσθέτων τροφίμων, καθώς και ζωοτροφών, φαρµακοτροφίµων, φαρμακευτικών προϊόντων, καλλυντικών, νέων υλικών, καθαρού νερού και ενέργειας από μη ορυκτές πηγές, μεταξύ πολλών άλλων.
«Η γαλάζια βιοοικονομία μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης τόσο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής όσο και για τα συστήματα τροφίμων του μέλλοντος. Αυτό θα απαιτήσει πολύ σημαντικές προσπάθειες για την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας στα θαλάσσια και τα εσωτερικά ύδατα, καθώς και για την αξιοποίηση των παρεχόμενων δυνατοτήτων τους όσον αφορά τη δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα δημιουργήσουμε ποιοτικές θέσεις εργασίας στις αγροτικές, τις παράκτιες και τις νησιωτικές περιοχές», κατέληξε ο Henri Malosse.
