Η ορθολογική λίπανσή του αυξάνει τις αποδόσεις, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της παραγωγής και διατηρεί τη γονιμότητα των εδαφών. Οι επικρατέστερες σήμερα ποικιλίες (απλά υβρίδια υψηλής παραγωγικότητας) είναι πολύ απαιτητικές σε θρεπτικά στοιχεία, ιδιαίτερα σε άζωτο, το οποίο απορροφάται από την καλλιέργεια με αμείωτο ρυθμό σε όλα τα στάδια ανάπτυξής του φυτού.
Έρευνες έχουν δείξει ότι οι βασικές παράμετροι που επηρεάζουν την παραγωγή, την απόδοση και την ποιότητα του καλαμποκιού είναι η διαθεσιμότητα του νερού και η λίπανση. Η επιλογή της κατάλληλης ποσότητας λιπάσματος είναι αναγκαίο να προσδιορίζεται με βάση τις εδαφικές ιδιότητες, τα επίπεδα θρεπτικών στο έδαφος, το είδος της προηγούμενης καλλιέργειας, τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής, τις απαιτήσεις της καλλιέργειας σε θρεπτικά στοιχεία, τον τύπο και την πρωιμότητα του υβριδίου, τη χρήση της καλλιέργειας (καρπός ή ενσίρωση), καθώς και την αναμενόμενη απόδοση. Η εδαφολογική ανάλυση και η φυλλοδιαγνωστική είναι σημαντικά εργαλεία για την εκτίμηση των ποσοτήτων των θρεπτικών στοιχείων που απαιτούνται για την καλλιέργεια και το σχεδιασμό της λίπανσης. Αναγκαίες είναι οι αρχές της ορθολογικής λίπανσης (4Κ- κατάλληλη ποσότητα, κατάλληλος τύπος στον κατάλληλο χρόνο με τον κατάλληλο τρόπο εφαρμογής).
Εποχιακές ανάγκες Ν, Ρ, Κ
Οι συνολικές ανάγκες του αραβόσιτου για την παραγωγή 1-1,5 τόν/στρέμμα είναι σε άζωτο18-30 κιλά/στρέμμα, σε φώσφορο (Ρ2Ο5) 4-8 κιλά/στρέμμα και σε κάλιο (K2O) 20-25 κιλά/στρέμμα. Το άζωτο είναι το σπουδαιότερο θρεπτικό στοιχείο για τον αραβόσιτο, γιατί ρυθμίζει την ανάπτυξη, την απόδοση και την ποιότητα. Ο φώσφορος είναι απαραίτητος για τη φωτοσύνθεση, την αναπνοή, τη σύνθεση υδατανθράκων, την κυτταρική διαίρεση και τη μεταφορά ενέργειας. Το κάλιο απαιτείται για την ενεργοποίηση πολλών ενζύμων και συμβάλλει σημαντικά στην υδατική ισορροπία των φυτών.
Οι μέγιστες ανάγκες του καλαμποκιού σε άζωτο είναι από την 75η έως 90η ημέρα από τη βλάστηση, στο χρονικό διάστημα δηλαδή μεταξύ της άνθησης της φόβης και των στυλών, το οποίο συμπίπτει με το μέγιστο ρυθμό αυξήσεως του ξηρού βάρους των φυτών. Σε αυτό το διάστημα προσλαμβάνεται το 60-65% της συνολικής ποσότητας. Ωστόσο η πρόσληψη του αζώτου συνεχίζει και μετά την 90ή ημέρα. Ειδικότερα, υψηλές ανάγκες σε άζωτο παρατηρούνται στο στάδιο γεμίσματος του σπόρου, και έλλειψη αζώτου τότε οδηγεί σε σημαντική μείωση της παραγωγής. Το σύνολο σχεδόν του αζώτου αποθηκεύεται στον καρπό, συνεπώς με τη συγκομιδή απομακρύνεται το άζωτο που έχει προστεθεί στην καλλιέργεια. Είναι λοιπόν αναγκαία η εφαρμογή αζώτου σε κάθε καλλιεργητικό κύκλο.
Η βασική λίπανση εφαρμόζεται κατά τη σπορά ή να προηγηθεί αυτής. Στόχος της είναι να εγκατασταθούν σωστά τα φυτά δημιουργώντας ένα πλούσιο ριζικό σύστημα και να εφοδιαστούν με τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για σωστή βλαστική ανάπτυξη και ανθοφορία. Παράλληλα, δημιουργούνται αποθέματα σε φώσφορο και κάλιο για τα επόμενα κρίσιμα στάδια. Στη βασική λίπανση εφαρμόζεται το 1/3 ή το 1/2 των συνολικών απαιτήσεων της καλλιέργειας σε άζωτο και όλες οι απαραίτητες μονάδες φωσφόρου και καλίου. Το υπόλοιπο άζωτο εφαρμόζεται επιφανειακά όταν τα φυτά έχουν ύψος 50-60 εκ. Το καλαμπόκι έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε θείο, μαγνήσιο, ασβέστιο, σίδηρο, ψευδάργυρο και μαγγάνιο.
